Czego nie wiesz o tłumaczach - specjalizacja

Wersja pełna: 

To tak nie działa. Np. sędzia zna prawo i powiązane słownictwo dzięki studiom i aplikacji, lekarz - dzięki studiom i specjalizacji i tak dalej. Dotyczy to każdego zawodu, też elektryków, hydraulików, zawodów sektora beauty... Tłumacz specjalistyczny uczy się słownictwa i przyswaja wiedzę w swojej specjalizacji w swoich językach roboczych. Przykład dla uproszczenia: jako tłumacz przysięgły j. francuskiego mam obowiązek orientować się w prawie RP oraz w prawie państw francuskojęzycznych. Naprawdę ktoś oczekuje, że będę znać prawo karne Polski i Francji tak samo, jak karniści z tych państw? Kodeks cywilny jak cywiliści z Polski i Luksemburga? Poza tym, prawo to nie matematyka, pojęcia nie przekładają się 1:1, więc muszę też wiedzieć, co jak przełożyć w jakim kontekście. Niektórzy tłumacze przysięgli skończyli prawo, niektórzy specjalistyczni - studia kierunkowe w swojej specjalizacji, cała reszta kończy kursy i uczy się samodzielnie. W (co najmniej) dwóch językach, polskim i obcym (obcych). Cały czas, na bieżąco. 

***

Tłumacze robią specjalizacje, bo - tak samo jak reszta ludzkości - nie jesteśmy w stanie znać się na wszystkim. A wiedzę musimy opanować nie tylko po polsku, ale i w języku (językach) obcym (obcych). 

***

Tłumacze mówią o sobie, że są przysięgli, specjalistyczni, konferencyjni… Tak ogólnie, jak lekarz specjalista czy prawnik, nie zawsze i nie wszędzie trzeba precyzować. Potrzebując pulmonologa czy adwokata od rozwodu pytamy o konkretną specjalizację, nie zwrócimy się przecież do dermatologa czy prokuratora. Tak samo z tłumaczami - szukając tłumacza do tekstu czy wystąpienia naukowego należy pytać o specjalizację, określenie "specjalizuje się w tekstach specjalistycznych" to ogólnik bez treści. "Specjalistycznych" - czyli jakich? Prawo? Medycyna? Średniowieczna łacina? Sprzęt wojskowy? Branża urodowa, sport? Tłumacz przysięgły to określenie tłumacza specjalistycznego (specjalizacja: prawo) z uprawnieniami zgodnie z ustawą. Dla innych specjalizacji nie ma odrębnych ustaw, używamy określeń "tłumacz specjalistyczny", precyzując "medyczny", "środowiskowy", "techniczny" itd. Zadając pytanie na konferencji przedstawię się ogólnikowo, nie będę wymieniać specjalizacji, ale szykując bionotkę na wystąpienie na konferencji podam swoje specjalizacje, tak samo, jak składając ofertę na interesujące mnie zlecenie. 

***

Tłumacze konferencyjni to grupa, która przyswaja terminologię na zlecenie (dlatego tak ważne jest przekazanie materiałów, tekstów wystąpień), ale wielu ma też specjalizację - wiadomo, że łatwiej przygotować się do konferencji okulistycznej, jeśli człowiek orientuje się w medycynie. Natomiast na konferencji np. o współpracy między miastami wystarczy po prostu dobry tłumacz konferencyjny, któremu przekaże się - odpowiednio wcześniej! - materiały i dane o poruszanych tematach. 

***

Zdjęcie: przykład prostego tekstu geologicznego, który przełożyłam dziecku podczas wycieczki.